Verminderde vruchtbaarheid

Wanneer je niet zwanger wordt of wanneer een volgende zwangerschap na de geboorte van je eerste kindje uitblijft, kan dat een hele moeilijke weg zijn in het leven van een echtpaar. Het vraagt bijstellen van verwachtingen, nadenken over de vraag of je medische hulp wilt en misschien accepteren dat er geen kinderen (meer) zullen komen. Daar gaat deze pagina over.


In het kort 

  • Er kunnen verschillende (medische) redenen zijn waardoor het jullie niet lukt om zwanger te worden.
  • Welke behandelingen passen bij jullie en zijn Bijbels verantwoord? Onder het kopje ‘Opvattingen’ geven we jullie vier denklijnen mee.
  • De NPV-keuzehulp ‘Omgaan met verminderde vruchtbaarheid’ kan jullie helpen om samen bewuste keuzes te maken vanuit Bijbels perspectief.
  • Heb je behoefte aan een lezing, toerusting of extra leesmateriaal over dit onderwerp? Ga naar de NPV-Academie!

[Tekst loopt door onder de afbeelding]

Verminderde vruchtbaarheid

Informatie

Wat is er aan de hand?

Bij het uitblijven van een zwangerschap zal de huisarts eerst oriënterend onderzoek doen. Afhankelijk van de uitkomst daarvan kan de huisarts kiezen voor afwachtend beleid met gerichte adviezen voor een bepaalde periode. Bij direct aanwijsbare problemen of als een zwangerschap alsnog uitblijft, zal de huisarts verwijzen naar de gynaecoloog.

Een oriënterend vruchtbaarheidsonderzoek bij zowel man als vrouw zal dan de start van het traject zijn. Denk hierbij aan echografisch onderzoek bij de vrouw, zaadonderzoek van de man, bloedonderzoeken en dergelijke. Vragen die dan centraal staan: is er een goede eisprong? Wat is de zaadkwaliteit? Kunnen eicel en zaadcel bij elkaar komen?

Bij de vrouw kan er bijvoorbeeld sprake zijn van een hormoonstoornis, waardoor er problemen zijn met de cyclus of de rijping van de eicellen. Bij de man kan er onder meer sprake zijn van een tekort aan goede of voldoende bewegende zaadcellen. Daarnaast kunnen er allerlei andere oorzaken zijn van verminderde vruchtbaarheid of zelfs onvruchtbaarheid. Soms is aanvullend onderzoek nodig om de oorzaak te achterhalen. Denk aan onderzoek naar de doorgankelijkheid van de eileiders bij de vrouw, urologisch onderzoek bij de man. In ongeveer 20% van de gevallen wordt er geen reden gevonden.

Hoe dan verder?

Afhankelijk van de uitslagen van onderzoek kan de gynaecoloog een passende behandeling voorstellen. In grote lijnen kun je die onderverdelen in twee categorieën:

  • het herstellen van natuurlijke vruchtbaarheid
  • mogelijkheid voor geassisteerde voortplanting

Herstel van natuurlijke vruchtbaarheid

Deze behandelingen zijn vooral bedoeld voor mensen die minder of niet vruchtbaar zijn, maar bij wie de onderliggende oorzaak te beïnvloeden is. Op deze wijze kan er na behandeling/beïnvloeding mogelijk wel sprake zijn van het tot stand komen van een zwangerschap via de normale liefdesgemeenschap tussen man en vrouw.

Er zijn verschillende soorten behandelingen die daarbij kunnen helpen:

  • Natuurlijke vruchtbaarheidsbehandeling: FertilityCare biedt een diagnostiek- en therapietraject dat gericht is op de verbetering van de vruchtbaarheid van het stel, zodat een natuurlijke conceptie (bevruchting) plaats kan vinden. De gedachte is dat onvruchtbaarheid veroorzaakt wordt door een achterliggend probleem. Dat zijn vaak hormonale problemen, maar ook leefstijl of andere factoren kunnen een rol spelen. De therapie in de FertilityCare-kliniek is de ovulatie-inductie therapie. Bij verminderde vruchtbaarheid van de man of eventuele chirurgische ingrepen is er samenwerking met externe artsen. Voor meer informatie verwijzen we je graag naar de website van FertilityCare.
  • Hormonale behandeling: als de cyclus van de vrouw verstoord of afwezig is, verlopen de eirijping en de eisprong niet goed. De gynaecoloog kan dan kiezen voor een hormoonbehandeling. Daarmee kun je de productie van eicellen stimuleren. De kans op een goede eicel die bevrucht kan worden, neemt daarmee toe. Artsen passen deze methode ook vaak toe in combinatie met ivf.
  • Chirurgische behandeling: als de eileiders afgesloten zijn of als er verklevingen zijn rond de eileider of eierstok, kunnen deze met een operatie weer toegankelijk worden gemaakt. De kans op een zwangerschap na zo’n operatie wisselt.

Het is fijn als de vruchtbaarheid met de bovengenoemde methodes hersteld kan worden.  Maar in lang niet alle gevallen lukt dat. Dan is er de mogelijkheid om gebruik te maken van geassisteerde voortplanting.

Geassisteerde voortplanting

Deze behandelingen zijn vooral bedoeld voor stellen die niet door gewone seksuele omgang in verwachting kunnen raken en waarbij een behandeling gericht op herstel van de vruchtbaarheid niet aan de orde is of niet tot een zwangerschap heeft geleid. Bij deze behandelingen komt de zwangerschap niet tot stand via de normale liefdesgemeenschap tussen man en vrouw, maar met de hulp van medische middelen.

Welke behandelingen zijn er?

  • IUI (Intra Uteriene Inseminatie): bij deze methode brengt de arts het sperma van de partner met een slangetje hoog in de baarmoeder in, dicht bij de eileiders. Bij onvruchtbaarheid van de partner maakt men soms gebruik van donorzaad. Onder het kopje ‘Denklijnen’ gaan we in op het gebruik van donorcellen.
  • ivf/ICSI: lees daarover meer op deze pagina.
  • MESA/PESA & TESE: als de man helemaal geen zaadcellen in zijn sperma heeft, kan hij geholpen worden met een microchirurgische ingreep. De specialist kan het sperma dan via microchirurgie uit de bijbal zuigen (MESA) of met een naaldje uit de bijbal halen (PESA). Een derde optie is TESE: dan kijkt de arts of hij het zaad rechtstreeks uit de zaadbal kan halen. Deze ingrepen worden alleen uitgevoerd in combinatie met ivf/ICSI.
  • Draagmoederschap: lees daarover meer op deze pagina.

Opvattingen

Zwanger worden, kinderen krijgen: het is niet vanzelfsprekend. Het verlangen naar kinderen is wel een heel Bijbels verlangen. God heeft het ingebed in Zijn scheppingsopdracht. Als de kinderzegen echter uitblijft, kom je voor keuzes te staan: keuzes die vragen om persoonlijke afwegingen. Wat is Bijbels, ethisch gezien verantwoord, goed handelen in dezen? We noemen vier ethische denklijnen die hier belangrijk zijn.

Opvattingen

Denklijnen

1. Is de natuur-/scheppingsorde normerend?

Hierbij speelt de vraag of je de bevruchting mag loskoppelen van de intieme omgang tussen man en vrouw. In de schepping is het ontvangen van kinderen onlosmakelijk verbonden met het zich in liefde aan elkaar geven in de geslachtsgemeenschap. Onder christenen zijn hier verschillende gedachten over. Er zijn mensen die ervan overtuigd zijn dat je deze verbinding niet mag loskoppelen. Voor behandelingen gericht op herstel van de natuurlijk vruchtbaarheid zien zij wel ruimte, maar voor geassisteerde (kunstmatige) voortplantingsmethoden niet. Anderen zien geen principieel verschil tussen het langs medische weg tot stand laten komen van een bevruchting en het medisch behandelen van andere gezondheidsproblemen, waarbij je ook niet altijd tot herstel van de oorspronkelijke natuurlijke situatie kunt komen.

2. Bevruchting buiten het lichaam van de vrouw?

Als er bij IUI sprake is van bevruchting, vindt deze plaats in het lichaam van de vrouw. Het mysterie van de bevruchting vindt plaats waar het natuurlijk is bedoeld: de moederschoot. Bij ivf/ICSI vindt dit plaats in het laboratorium en wordt het embryo pas daarna teruggeplaatst in het lichaam van de vrouw. Daarmee wordt de bevruchting veel meer een medische handeling waar de rol van menselijk handelen veel groter is. Het is belangrijk om als stel te wegen wat daarin voor jullie een verantwoorde keuze is.

3. Gebruik van donorcellen

Er is een mogelijkheid om gebruik te maken van donorcellen (zaad of eicel). De Bijbel laat zien dat seksualiteit en de daarbij behorende kinderzegen binnen het huwelijk een veilige plek heeft. Bij kunstmatige inseminatie met donorcellen is het kind dat geboren wordt niet het biologische kind van beide huwelijkspartners, maar van de man/vrouw en de donor. Er is dan sprake van ‘een derde’ in het huwelijk.  De NPV is ervan overtuigd dat je hiermee Bijbels gezien een grens overschrijdt.

4. Begin van (beschermwaardig) leven

De bevruchting is het prilste begin van uniek nieuw menselijk leven. Dat leven is beschermwaardig vanaf dat moment. Wanneer als gevolg van een behandeling dat prille leven – bedoeld of onbedoeld – ten gronde gaat, ga je Bijbels gezien een grens over. Dit speelt met name bij ivf/ICSI. Zie voor meer informatie de themapagina hierover.

Het bredere perspectief

In het hele proces van afwegen of je wel of niet gebruikmaakt van deze mogelijkheden, blijft het belangrijk om te kijken naar het bredere perspectief waarin ons leven staat. Bijbels gezien is vruchtbaar leven meer en breder dan het ontvangen van een eigen kindje. Dit neemt de pijn van kinderloosheid niet weg. De onbeantwoorde kinderwens plaatst mensen midden in de grote vragen van het leven: wat is het doel van mijn bestaan, ook als onze kinderwens niet wordt beantwoord?

Hulpaanbod

De NPV zet zich al ruim veertig jaar in voor de zorg voor het leven. Vanuit christelijk patiëntenperspectief zijn wij dé vraagbaak voor al je ethische vragen. Je kunt met deze vragen bij ons terecht voor een deskundig en persoonlijk advies. Wij beschikken over veel inhoudelijke informatie en een uitgebreid netwerk waarmee we je van dienst kunnen zijn.

  • Heb je een vraag vanuit jullie persoonlijke situatie? De NPV-Advieslijn staat voor je klaar! Je kunt contact opnemen via telefoon, e-mail of chat.
  • Hebben jullie te maken met vragen rond verminderde vruchtbaarheid? En zoeken jullie verdieping en hulp bij de keuzes daarover? Doorloop de NPV-keuzehulp ‘Omgaan met verminderde vruchtbaarheid’. Na afronding daarvan bieden we twee opties om jullie keuzeproces verder vorm te geven: een online ontmoeting met deskundigen en een verdiepingsbijeenkomst met andere stellen. Kijk daarvoor in de bibliotheek van de keuzehulp.

'We weten nu veel beter wat bij ons past.'

Misschien hebben jullie vragen over jullie persoonlijke situatie. Bijvoorbeeld:

  • Welke mogelijkheden zijn er als je niet gewoon zwanger wordt en wel verlangt naar een eigen kindje?
  • Er is zoveel mogelijk waar het behandelingen betreft om een kindje te krijgen. Hoe ver mag je gaan?

Voor deze vragen kunnen jullie contact opnemen met de NPV-Advieslijn, zo nodig 24 uur per dag, 7 dagen per week.

NPV-Advieslijn

Gerelateerde nieuwsberichten

Wilt u ook nieuwsberichten tonen van een afdeling bij u in de buurt?

80 jaar Vrijheid: Inzet voor Elkaar

09 december 2024

80 jaar Vrijheid: Inzet voor Elkaar

Samen bouwen aan de toekomst van vrijwillige inzet

In 2025 viert Nederland een bijzonder jubileum: 80 jaar vrijheid. Onder de naam ‘80 jaar Vrijheid: Inzet voor Elkaar’ wordt deze mijlpaal aangegrepen om een landelijke beweging te starten, gericht op het versterken van vrijwillige inzet. Op 2 december vond in De Basiliek in Veenendaal het startevent plaats. Een diverse groep van fondsen, ministeries, gemeenten, bedrijven, verenigingen, vrijwilligersorganisaties, zorginstellingen en geloofsgemeenschappen kwam samen om de cruciale rol van vrijwilligerswerk voor een sterke en verbonden samenleving te onderstrepen en te bestendigen.

Onderzoek: Kennis over vruchtbaarheid ontbreekt

03 december 2024

Onderzoek: Kennis over vruchtbaarheid ontbreekt

Uitkomsten NPV-onderzoek ‘Een grens aan de kinderwens?’


Brochure over pastoraat en levenseinde herzien

18 november 2024

Brochure over pastoraat en levenseinde herzien

Angst voor de dood, moeilijke vragen over medische behandelingen en onzekerheid rond het stervensproces maakt het voor heel veel mensen moeilijk om over het levenseinde te praten.