In Nederland mogen wetenschappers menselijke embryo’s gebruiken voor medisch onderzoek. Na het onderzoek worden de embryo’s vernietigd (weggedaan). Embryo-onderzoek mag niet zomaar. Maar embryo-onderzoek past niet bij de beschermwaardigheid van het leven. Ook embryo’s zijn menselijk leven.
In het kort
Elise van Hoek
Manager Onderzoek & Beleid
Yvonne Geuze
Beleidsadviseur Onderzoek & Beleid
Adriana Kater
Beleidsadviseur Onderzoek & Beleid
Er zijn landen die embryo-onderzoek helemaal verbieden. In de EU zijn dit Duitsland, Oostenrijk en Italië.
Al langere tijd pleiten wetenschappers ervoor om embryo’s te mogen kweken speciaal voor onderzoek. Zij kunnen bepaalde dingen nu niet of niet goed onderzoeken. Ze willen bijvoorbeeld embryo’s kweken voor onderzoek om ivf te verbeteren. Of voor onderzoek naar het aanpassen van DNA in embryo’s. Met dit laatste kunnen erfelijke ziektes mogelijk genezen worden. Daarnaast willen sommige onderzoekers dat zij embryo’s ook mogen doorkweken tot 28 dagen, dus 4 weken, in plaats van 14 dagen.
In 2017 was toenmalig minister Schippers van Volksgezondheid (VWS) van plan om embryokweek toe te staan. Dat is niet doorgegaan omdat het kabinet dat daarna regeerde, kabinet-Rutte III, dit niet wilde. Het thema blijft echter op de politieke agenda staan. Kabinet-Rutte IV heeft in het coalitieakkoord afgesproken dat de fracties van VVD en D66 een initiatiefwetsvoorstel zullen voorbereiden om embryokweek toe te staan. Deze wet zal alleen niet behandeld worden tijdens de regeerperiode van dit kabinet. Verder vraagt het kabinet de Gezondheidsraad om advies over het opschuiven van de veertiendagengrens.
In de meeste EU-landen, waaronder Nederland, is onderzoek alleen toegestaan met embryo’s die over zijn van vruchtbaarheidsbehandelingen. In Duitsland, Oostenrijk en Italië is onderzoek met embryo’s helemaal verboden. Het creëren van embryo’s voor onderzoek is in de EU alleen wettelijk toegestaan in België en Zweden.
Embryo-onderzoek staat haaks op de beschermwaardigheid van het leven. Immers, na het onderzoek worden de embryo’s vernietigd. Embryo’s zijn al vanaf de bevruchting menselijk leven en daarom in zichzelf waardevol. God is de Schepper van het leven en kent ieder mens al vanaf het eerste begin. Psalm 139 verwoordt het zo: ‘Want U hebt mijn nieren geschapen, mij in de schoot van mijn moeder geweven. (…) Uw ogen hebben mijn ongevormd begin gezien.’ Ook in Jeremia 1 staat dat God Jeremia al kende voordat Hij hem in de moederschoot vormde.
Hoewel embryo-onderzoek kan bijdragen aan het bestrijden van ziekten, wat in zichzelf een goed doel is, weegt dit niet op tegen het feit dat hiervoor beginnend mensenleven wordt vernietigd. Dit geldt zowel voor onderzoek met embryo’s die overblijven na ivf als met kweekembryo’s. De NPV vindt dat artsen bij IVF niet meer embryo’s zouden moeten laten ontstaan, dan ze in de baarmoeder terugplaatsen (lees hier meer).
Het kweken van embryo’s voor onderzoek gaat nog een stap verder. Het enige doel waarmee deze embryo’s gemaakt worden, is het onderzoek. Embryo’s zie je dan als materiaal, niet als beginnend menselijk leven.
Een ander dilemma bij het kweken van embryo’s, is het feit dat daarvoor eicellen nodig zijn. Eicellen kunnen alleen verkregen worden als vrouwen ze doneren. En dat is niet niks. Daarvoor moeten vrouwen een behandeling met hormonen ondergaan om de eicellen te laten rijpen. Vervolgens moeten de eicellen geoogst worden. Dit is een lichamelijk belastende behandeling voor vrouwen. Ook heeft het (kleine) gezondheidsrisico’s.
In Nederland kunnen vrouwen nu al eicellen doneren voor wensouders die zelf geen geschikte eicellen hebben. Maar dat gebeurt niet zo vaak, omdat vrouwen dat niet willen. Er is daardoor een lange wachtlijst voor wensouders. Dit roept de vraag op of er wel vrouwen bereid zullen zijn eicellen te doneren voor onderzoek.
De NPV zet zich al dertig jaar in voor de zorg voor het leven. Vanuit christelijk patiëntenperspectief zijn wij dé vraagbaak voor al uw ethische vragen. U kunt met deze vragen bij ons terecht voor een deskundig en persoonlijk advies. Wij beschikken over veel inhoudelijke informatie en een uitgebreid netwerk waarmee we u van dienst kunnen zijn. Wilt u graag met iemand doorpraten over embyro-onderzoek? Neem dan contact op met de NPV-Advieslijn.
02 augustus 2023
In november zijn er nieuwe verkiezingen voor de Tweede Kamer. Wat de NPV betreft laten de politieke partijen in hun verkiezingsprogramma’s zien dat zij kiezen voor de zorg voor en de beschermwaardigheid van het leven. In een brief aan de partijen heeft de NPV daarvoor aandachtspunten meegegeven.
28 juni 2023
Op 28 juni vindt er een commissiedebat plaats vanuit het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Op de agenda staan onder meer het dier als donor, embryokweek en euthanasie bij psychisch lijden. In een schriftelijke bijdrage aan het debat doet de NPV oproepen, namelijk:
12 juni 2023
VVD en D66 stellen voor embryokweek mogelijk te maken. Embryokweek voor onderzoek is nu verboden. De twee partijen willen dat verbod opheffen.
De NPV is er om u van goede informatie te voorzien. Wilt u ons helpen om daar ook in de toekomst mee door te kunnen gaan?
