25 maart 2014
Vorige week donderdag was ik aanwezig bij het congres van de levenseindekliniek. Er werd teruggeblikt op de afgelopen twee jaar dat de kliniek bestaat en werkzaam is. Ook werd er vooruitgeblikt op wat allemaal beter zou moeten en kunnen, waarbij de levenseindekliniek meer en meer als ‘expertisecentrum’ zou willen functioneren.
Op het congres werd de conclusie getrokken dat de levenseindekliniek bestaansrecht heeft en voorziet in een behoefte. De grenzen van de wet zijn in de afgelopen jaren niet overschreden, blijkt uit toetsing door de toetsingscommissies.
SCEN-artsen (steun en consultatie bij euthanasie in Nederland) hebben regelmatig met de levenseindekliniek te maken. Uit onderzoek van het AMC en VUMC blijkt dat SCEN-artsen regelmatig moeite hebben met de ‘vooringenomenheid’ en ‘dwingendheid’ van de medewerkers van de levenseindekliniek. Dit aandachtspunt werd niet echt opgepakt tijdens het congres. Huisartsen die wegduiken en niet thuis geven bij euthanasievragen, dat was vooral een thema. Er moest nog veel ‘ontwikkelingswerk’ plaatsvinden. Volop begrip voor al die mensen die vooral meer kennis en toerusting nodig hebben. De complexiteit van veel euthanasieverzoeken zou vooral te maken hebben met de complexiteit van het ‘interne gevecht’ dat de (huis)arts met zichzelf voert.
Het congres ademde vooral een constructieve en menslievende sfeer, waarin het allemaal ging om het verlichten van het lijden van mensen. Over het algemeen voel ik me bijzonder thuis in gezelschappen waar verlichting van het lijden van mensen bovenaan de agenda staat. De NPV is daar immers ook volop mee bezig. ‘Verlichting van lijden’ is bij de levenseindekliniek wel een merkwaardig ‘euthanasie-eufemisme’ (eufemisme: iets wordt mooier of vriendelijker voorgesteld dan het in werkelijkheid is.) Verlichting van lijden betekent bij de levenseindekliniek de beëindiging van een compleet mensenleven.
De enige van wie ik tijdens het congres nog een beetje warm werd, was Bert van de Ende, geestelijk verzorger en euthanasieconsulent. Hij pleitte voor meer aandacht voor palliatieve sedatie en een poli voor levenseindevragen met aandacht voor de vraag achter de euthanasievraag. Palliatieve sedatie is bij veel mensen nog onbekend. Levenseindevragen sneeuwen vaak onder in de vooral medische benadering van ziekte en lijden. Ik hoop dat de zorgverzekeraar bereid is deze poli te bekostigen. Alleen de geldbuidel trekken voor de levenseindekliniek is wat eenzijdig…
