23 januari 2025
Dit artikel is een reactie op het interview ‘VVD en D66 willen af van verbod op kweken embryo’s voor onderzoek’ in de NRC
Complimenten krijg je vaak over je uiterlijk, eigenschappen of je prestaties. Maar wat maakt iemand waardevol? Het antwoord op die vraag vind je niet in iemands eigenschappen. Mensen zijn waardevol, gewoon, omdat ze mens zijn.
Het startpunt van onze menselijke ontwikkeling ligt bij het versmelten van een zaad- en eicel, de conceptie. Niet hun eigenschappen maken embryo’s van waarde, maar het feit dat het menselijk leven is. Met het wetsvoorstel embryokweek van Jan Paternotte (D66) en Harry Bevers (VVD) ontstaat een categorie van menselijk leven dat vanaf het eerste moment bestemd is als onderzoeksmateriaal. De hoop is dat ivf-behandelingen verbeterd kunnen worden met de inzichten uit embryokweek. En ja, wat is er blijdschap als er bij ivf een goed embryo ontstaat dat teruggeplaatst kan worden: er wordt een kind verwacht! Overblijvende embryo’s en kweekembryo’s krijgen echter een heel andere waarde toegekend: het is een klompje cellen dat na onderzoek weer wordt vernietigd. Dat klinkt als een dubbele moraal.
Met embryokweek wordt tevens het slot van de deur gehaald voor controversiële (vruchtbaarheids)toepassingen, denk aan het aanpassen van embryo-DNA of het maken van embryo’s uit huidcellen. Daarvoor liggen onderzoeksideeën al klaar, wat ongetwijfeld druk geeft. Landen als Duitsland, Oostenrijk en Italië trekken een grens bij het gebruiken van embryo’s voor onderzoek. Hun voorbeeld volgen en zoeken naar alternatieven is de richting die beter past bij wat de meerderheid van de Nederlanders vindt. Bijna 70% van de Nederlanders is niet overtuigd van het opheffen van het verbod op embryokweek (1).
Menselijk leven kweek je niet, dat koester je.
Dr. Bert-Jan Heusinkveld en Yvonne Geuze MSc
Directeur respectievelijk beleidsadviseur bij NPV-Zorg voor het leven
1 Gouman, J., S. Vogelezang & P. Verhoef (2020). Gewicht in de schaal – Nederlanders over onderzoek met embryo’s. Den Haag: Rathenau Instituut