18 augustus 2021
In veel landen in Europa wordt er stevig gediscussieerd over euthanasie en het legaliseren daarvan. Vaak kijkt men naar Nederland: het eerste land ter wereld dat euthanasie legaliseerde. ‘Het goede voorbeeld’ van een samenleving waarin euthanasie een plek heeft gekregen. Maar veel beleidsmakers en andere partijen staan nog maar aan het begin van dit debat. Om ervoor te zorgen dat zij geïnformeerde beslissingen kunnen nemen over euthanasiekwesties in hun land geeft deze brochure meer informatie over de Nederlandse euthanasiepraktijk: hoe is deze ontstaan en hoe ziet ze er nu uit? Welke lessen kunnen er worden getrokken? De European Christian Political Movement (ECPM) en de NPV-Zorg voor het leven hebben allebei hun eigen expertise op dit terrein. ECPM heeft jarenlange politieke ervaring, de NPV houdt zich al jarenlang bezig met het doordenken van medisch-ethische kwesties, zoals euthanasie. De brochure is in het Engels geschreven. Hieronder vindt u een vertaling van het voorwoord en een link om de brochure te downloaden.
Euthanasie in eerste instantie voor een beperkte groep mensen bedoeld
De brochure geeft allereerst een korte weergave over de Nederlandse euthanasiepraktijk. Nederland was het eerste land ter wereld dat euthanasie legaliseerde. In 2001 werd de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (WTL) aangenomen door het Nederlandse parlement. Deze wet staat ook wel bekend als ‘de euthanasiewet’. De regeling was bedoeld voor mensen die zich in de laatste levensfase bevonden en terminaal ziek waren.
Maar de categorie mensen die voor euthanasie in aanmerking komen, breidde zich in de loop der jaren steeds verder uit. Zelfs euthanasie bij baby’s en patiënten met dementie is inmiddels praktijk: euthanasie voor weerloze mensen die niet beseffen dat ze ter dood worden gebracht. Ook nu gaat het debat verder: er is politieke druk uitgevoerd om ook het leven van mensen die lijden aan het leven zelf of denken dat hun leven voltooid is, te kunnen beëindigen door middel van een legale laatstewilpil. De normen van de euthanasiewet worden zo steeds verder uitgehold.
Voltooid leven: de dood de oplossing?
In het publieke debat wordt vaak benadrukt dat euthanasie gaat over autonome personen die zelf bepalen wanneer ze hun leven beëindigen. Maar wie dieper graaft, ontdekt allerlei externe factoren die invloed uitoefenen op deze zogenaamd autonome beslissing. Uit onderzoek blijkt dat bij ‘voltooid leven’ eenzaamheid vaak een grote rol speelt. Of iemand heeft gevoelens van hopeloosheid, er niet meer toe doen. Of de angst om een last te zijn voor hun kinderen. Mensen die zeggen dat het leven voltooid is, zijn vaak mensen die het leven moe zijn of heel bang zijn om verder te leven. De dood wordt daarom als een oplossing gepresenteerd.
Het leven van kwetsbaren is juist waardevol
Onze angst is dat een ‘voltooid levenwet’ de druk op kwetsbare mensen vergroot. We zijn bang dat onze samenleving het uiteindelijk normaal zal vinden dat mensen die oud worden het heft van het leven in eigen hand nemen en zij zich zullen moeten verdedigen als ze ervoor kiezen om te leven in plaats van te sterven.
We geloven dat we geschapen zijn naar het beeld en de gelijkenis van God. Dat is de basis van onze menselijke waardigheid. Daarom moet het leven worden beschermd van het prille begin tot het (natuurlijke) einde. Het is onze verantwoordelijkheid om de zwakkeren, ouderen en kwetsbaren in onze samenleving te beschermen. Euthanasie is daarmee onaanvaardbaar. Niet alleen voor christenen: ook niet-religieuze mensen zetten hun vraagtekens bij wetgeving rondom euthanasie omdat deze inbreuk maken op de heiligheid van het leven. Deze wetten hebben ernstige en verstrekkende gevolgen: voor de samenleving, maar vooral de kwetsbare groepen.
Zorg voor waardigheid in de laatste levensfase in plaats van beëindiging daarvan
Als iemand om hulp vraagt om zijn of haar leven te beëindigen, moet ons antwoord gericht zijn op de onderliggende oorzaken. We kunnen iemand proberen te helpen om het gevoel te krijgen dat het leven waard is. Daarom pleiten we voor (het mogelijk maken van) meer palliatieve zorg: hoogwaardige, persoonlijke hulp en zorg die de waardigheid van een persoon in de laatste levensfase waarborgt. Iets heel anders dan hulp bij het beëindigen van het leven!
De brochure downloaden
Deze publicatie beschrijft de Nederlandse euthanasiewet en de uitvoering en gevolgen daarvan. We gaan op zoek naar de trends, de alternatieven voor euthanasie en de groepen waarop euthanasie nu wordt toegepast. Daarnaast komen de vraagstukken over een ‘voltooid levenwet’ aan de orde. We hopen dat de brochure op deze manier een reëel beeld geeft van de gevolgen van de Nederlandse euthanasiewetgeving en de gevaren die daarbij komen kijken. Hopelijk nemen de besluitvormers in Europa en daarbuiten deze lessen mee als zij zich verdiepen in deze kwestie.
Download hier de (Engelstalige) brochure over euthanasie.
