25 januari 2021
De meeste mensen die deelnamen aan de DNA-dialoog vinden dat DNA van embryo’s alléén mag worden aangepast als je daarmee ernstige, erfelijke ziekten kunt voorkomen. De NPV – Zorg voor het leven was één van de initiatiefnemers van de DNA-dialoog. Directeur Diederik van Dijk wijst op principiële grenzen. “Om de techniek te ontwikkelen, wil men menselijke embryo’s kweken puur voor onderzoek. Leven creëren, ermee experimenteren en het dan weer vernietigen. De NPV vindt dat we zo niet mogen omgaan met beginnend menselijk leven.”
Het afgelopen jaar kon het Nederlandse publiek fysiek en online met elkaar praten over wat zij vindt van het aanpassen van het DNA van embryo’s met de techniek CRISPR-Cas. Met deze techniek kunnen in de toekomst mensen die drager zijn van een erfelijke ziekte misschien een kind zonder die ziekte krijgen. Ook zouden andere aanpassingen mogelijk zijn. Nu is het nog wereldwijd verboden om deze techniek op menselijke embryo’s toe te passen.
Een divers gezelschap nam deel aan de dialoog en deelde meningen, zorgen en vragen met elkaar. Maandag 25 januari 2021 wordt om 17.00 uur het rapport van de DNA-dialoog aangeboden aan de Nederlandse samenleving en aan Charles Wijnker, directeur Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie bij het ministerie van VWS. De DNA-dialoog was een initiatief van de NPV, Erasmus MC, Erfocentrum, NEMO Kennislink, en Rathenau Instituut, en is gefinancierd door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Veel vragen
Hoewel de meeste deelnemers aan de DNA-dialoog geen principiële bezwaren hebben tegen het aanpassen van embryo-DNA als daarmee ernstige ziekten voorkomen kunnen worden, hebben ze nog wel veel vragen. Zo vinden veel deelnemers het moeilijk om aan te geven wanneer een ziekte ernstig genoeg is om ingrijpen in het DNA te rechtvaardigen.
Ook maken deelnemers zich zorgen over de risico’s van het aanpassen van DNA. Wanneer weet je dat de techniek echt veilig genoeg is? Als er een foutje wordt gemaakt, wordt die fout immers aan elke volgende generatie doorgegeven. Op dit moment is de techniek in ieder geval nog niet veilig genoeg.
Ook maakt men zich zorgen dat solidariteit in het gedrang komt, als DNA-aanpassing bijvoorbeeld goedkoper is dan levenslang voor een ernstig ziek kind te zorgen. Deelnemers vragen zich af of mensen met een beperking, erfelijk of niet, dan nog wel geaccepteerd worden.
Tenslotte zijn er deelnemers die vragen stellen bij het speciaal kweken van embryo’s voor onderzoek. Zij vinden embryo’s zo beschermwaardig dat ze tegen onderzoek zijn waarbij embryo’s verloren gaan. Dit is ook het standpunt van de NPV.
Bezinning vanuit christelijk perspectief
In reactie op de presentatie van het rapport roept Van Dijk op tot een blijvend verbod op embryokweek voor onderzoek. Daarnaast roept hij op tot terughoudendheid vanwege andere ethische grenzen: “Techniek is niet neutraal. Wat betekent het als de mens zijn kinderen aanpast? Nu al lijkt het normaal om embryo’s, piepkleine mensjes, te vernietigen omdat ze niet aan onze standaard voldoen. Maar wie gaat die standaard morgen bepalen? Wie beslist of iemand gezond is of niet? Worden ouders die een kind hebben gekregen met een beperking er straks op aangekeken dat ze hun kind niet in de embryonale fase hebben laten aanpassen?”
De NPV presenteert vandaag een eigen brochure over het aanpassen van embryo-DNA, met als titel: Ingrijpen in ons DNA. Hoever kun je gaan? Van Dijk: “Deze brochure gaat in op de ontwikkelingen rond het aanpassen van embryo-DNA voor de behandeling van erfelijke ziekten, en alle mooie en minder mooie gevolgen die dit heeft. Hoe moeten we hier als christen tegen aankijken? Welke richting wijst de Bijbel ons bij het maken van verantwoorde keuzes rond dit onderwerp?”
De brochure is vanaf nu digitaal beschikbaar in het Nederlands en binnenkort ook in het Engels. De brochure wordt aan alle NPV-leden aangeboden bij de komende uitgave van het ledenblad ZORG, dat in maart 2021 verschijnt.
Rapport DNA-dialoog
Alle bevindingen uit de DNA-dialoog zijn vanaf 25 januari om 17 uur terug te vinden op www.dnadialoog.nl, in het rapport: Zo denken Nederlanders over het aanpassen van embryo-DNA. De belangrijkste bevindingen uit het rapport zijn samengevat in een korte animatie.
